Józef Lompa i jego działalność przyrodnicza

Na pamiątkę pierwszego ogrodu botanicznego założonego w Lubszy przez Józefa Lompę w 1825 roku, w czerwcu 1997 roku, w 200. rocznicę urodzin śląskiego działacza i nauczyciela miejscowej szkoły elementarnej, reaktywowany został przez uczniów i nauczycieli ogród  na terenie szkolnym.

W tymże 1825 roku, jak zanotowano w kronice parafialnej kościoła pod wezwaniem św. Apostoła Jakuba Starszego w Lubszy, Lompa otrzymał fundusze na urządzenie ogródka szkolnego, a rolnicy dostarczyli niezbędne płody rolne. Szkołę obdarowano również gruntem przy Kamienickiej Drodze, celem założenia sadu i szkółki drzew owocowych.

Było to pierwsze nie tylko na Górnym Śląsku tego typu przedsięwzięcie wykorzystywane do celów dydaktycznych. Podziwiane było nie tylko przez miejscowych, lecz również gości z odległych stron. Z lubszańskiej szkoły, młodzież wynosiła nie tylko wiedzę ogólną, ale i wiele praktycznych wiadomości z zakresu ogrodnictwa, sadownictwa, pszczelarstwa i rolnictwa. Lompa starał się ukierunkować rolników na bycie nowoczesnym gospodarzem jak i zdobycie umiejętności całkowitego wykorzystania możliwości swojego gospodarstwa.

Pierwotny ogród liczył około 500 gatunków roślin opatrzonych tabliczkami z informacjami w trzech językach: polskim, łacińskim i niemieckim (w tym około 200 drzew owocowych). Jego pozostałością do niedawna była słynna ponad 300 -letnia grusza zwana „Gruszą Lompy”.

Chcąc realizować wymienione cele, Lompa publikował na łamach „Tygodnika Polskiego” (1845-1846) wydanych w Pszczynie szereg artykułów o tematyce przyrodniczej, często będące tłumaczeniem z języka niemieckiego. Przykładem są następujące publikacje:

„Grzyby jadowite”, „Nieco o dawnych stawach i rybołówstwie na Szląsku”. Lompa zajmował się również popularyzacją wiedzy ogrodniczej oraz w zakresie sadownictwa. Można tu wymienić następujące jego pozycje „Nauka o zakładaniu żywych płotów”, „Skazówka do uprawy wszelkich warzyw i ogrodowin najpospolitszych i najpożyteczniejszych dla wiejskich gospodarzy tak na ich własne pożywienie jako i na korzystną i łatwą sprzedaż służących”(Bochnia 1858), „Praktyczna nauka hodowania drzew owocowych z osobliwym  względem na włościan i młodzież szkolną po wsiach i miasteczkach.

Lompa przełożył na język polski prace księdza Dzierżonia o hodowli pszczół i wydał je pod tytułem „Nowe udoskonalone pszczelnictwo księdza plebana Dzierżonia w Katowicach na Śląsku”.

W naszej szkole, której patronem jest Józef Lompa tradycją  stało się uroczyste sadzenie drzewka w ogrodzie w dniu „Pasowania na ucznia” przez każdego pierwszoklasistę i jego rodzica. Uczniowie w 2016  roku na terenie szkoły posadzili również drzewo- klon pospolity na pamiątkę 1050 rocznicy Chrztu Polski.

W bieżącym roku –  2017 przypada 220. rocznica urodzin Józefa Lompy. Z okazji tego jubileuszu  uczniowie i nauczyciele, chcąc kontynuować  pracę  patrona swojej szkoły, zamierzają posadzić  220 roślin.